Ücretsiz Avukatlık Hizmeti

Ücretsiz Avukat Nasıl Alınır?

Ücretsiz avukat desteği, hukuki süreçlerde maddi durumu yetersiz olan bireylerin adalet mekanizmasına erişimini kolaylaştırmak için sunulan bir haktır. Türkiye’de, barolar tarafından organize edilen adli yardım sistemi sayesinde, belirli şartları sağlayan vatandaşlar hiçbir ücret ödemeden avukat desteği alabilir. Bu yazıda “ücretsiz avukat nasıl alınır”, “başvuru şartları nelerdir” ve “nerelere başvurulabilir” gibi sorulara detaylı yanıtlar verilecektir.

Ücretsiz Avukat Nedir?

Ücretsiz avukat, hukuki desteğe ihtiyaç duyan ancak maddi gücü yetersiz olan bireylerin yararlanabildiği bir kamu hizmetidir. Bu hizmet, kişinin hakkını arayabilmesi için adalete erişim hakkını garanti altına almayı hedefler. Özellikle dava açma veya savunma yapma sürecinde, bireyin bir avukatla temsil edilmesi hayati öneme sahiptir.

Ücretsiz avukat uygulaması, genellikle barolar tarafından sunulan adli yardım sistemi aracılığıyla sağlanır. Bu sistem kapsamında, yasal koşulları karşılayan kişiler, baroya başvurarak hiçbir ücret ödemeden avukat atanmasını talep edebilir. Bu sayede birey, hukuki sürecini sağlıklı şekilde yürütebilir ve hakkını kaybetme riskini azaltır.

Bu uygulama sadece medeni yargılamalarda değil, aynı zamanda ceza hukukunda da bazı durumlarda geçerlidir. Örneğin, sanığın müdafi olmaksızın savunma yapması mümkün değilse ve kendi avukatını tutacak durumu yoksa, devlet tarafından bir avukat görevlendirilir. Bu görevlendirme, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında yapılır.

Kimler Ücretsiz Avukat Alabilir?

Ücretsiz avukat desteğinden faydalanmak isteyen kişiler, bazı şartları taşıyor olmalıdır. Bu şartların başında, kişinin ekonomik olarak bir avukata ödeme yapamayacak durumda olması gelir. Bu nedenle, başvuruda bulunacak kişinin maddi durumunu belgeleyen evraklar talep edilir.

Genel olarak aşağıdaki kişi ve durumlar adli yardım kapsamında ücretsiz avukat alma hakkına sahiptir:

• Maddi geliri olmayan veya çok düşük olan bireyler,
• Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmayan kişiler,
• Aile içi şiddet mağdurları,
• Şiddet gören kadınlar ve çocuklar,
• Ceza yargılamasında müdafii olmadan savunma yapamayacak durumda olan sanıklar,
• Sığınmacı ve mülteciler,
• Engelli bireyler (özellikle %40 ve üzeri raporu olanlar),
• İcra, boşanma, nafaka gibi temel haklara ilişkin davalarda mağdur olan bireyler.

Bu nedenle, ücretsiz avukat hakkı sadece gelir durumu yetersiz bireylere değil, aynı zamanda sosyal risk altında bulunanlara da tanınmaktadır. Bu yaklaşım, hukuki eşitliği sağlamak açısından oldukça önemlidir.

Adli Yardım Sistemi Nasıl İşler?

Adli yardım sistemi, maddi durumu yetersiz bireylerin hak arama özgürlüğünü güvence altına alan bir mekanizmadır. Bu sistem, her ilde baro bünyesinde oluşturulan adli yardım büroları aracılığıyla işler. Süreç, başvuru sahibinin durumunun değerlendirilmesiyle başlar ve uygun görülmesi hâlinde bir avukat görevlendirilmesiyle sonuçlanır.

Öncelikle, başvuru sahibi bağlı bulunduğu ilin barosuna gelir belgesi, ikametgâh bilgisi ve dava konusuna ilişkin belgelerle birlikte başvuruda bulunur. Baro adli yardım komisyonu bu başvuruyu inceler. Kriterlere uygunluk taşıyan kişilere ücretsiz avukat ataması yapılır.

Bu sistem sayesinde, bireyler dava sürecinde yalnız kalmaz. Avukat, başvuruyu kabul ettiği anda dosyayı devralır, dilekçeleri hazırlar, duruşmalara katılır ve tüm yasal süreci yürütür. Bu süreçte avukata ödenmesi gereken ücret, baro tarafından karşılanır; başvuru sahibinden herhangi bir ödeme talep edilmez.

Bu sayede, ekonomik engeller nedeniyle hakkını arayamayan bireylerin yargı önünde temsil edilmesi mümkün hâle gelir. Bu uygulama aynı zamanda Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenen “adil yargılanma hakkı”nın somut bir yansımasıdır.

Başvuru İçin Gerekli Belgeler

Ücretsiz avukat desteğinden yararlanmak isteyen bireylerin, baronun adli yardım birimine başvurmadan önce bazı belgeleri hazırlamaları gerekir. Bu belgeler, başvuru sahibinin gerçekten ekonomik olarak destek almaya muhtaç olup olmadığının tespit edilmesi için önemlidir.

Genel olarak talep edilen belgeler şunlardır:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi,
• İkametgâh belgesi,
• Gelir belgesi (maaş bordrosu, SGK dökümü veya işsizlik durumu belgesi),
• Varsa sosyal yardım alındığını gösteren belgeler,
• Dava konusu ile ilgili varsa belgeler (tebligat, sözleşme, şikâyet dilekçesi vb.).

Başvuru, ilgili ilin barosunun adli yardım servisine şahsen yapılır. Bursa’da ikamet eden kişiler için başvurular doğrudan Bursa Barosu üzerinden yapılmaktadır. Ayrıca başvuru süreciyle ilgili detaylı bilgiye Bursa Adliyesi resmî sitesinden ulaşmak mümkündür.

Güncel başvuru durumunuzu kontrol etmek veya süreci elektronik ortamda takip etmek için UYAP Vatandaş Portalı üzerinden işlem yapabilirsiniz. Bu sayede zaman kaybı yaşamadan bilgi alabilir, başvuru dosyanızın ilerleyişini görebilirsiniz.

Ücretsiz Avukat İçin Nereye Başvurulur?

Ücretsiz avukat talep etmek isteyen bireylerin başvurabileceği birkaç farklı kurum bulunmaktadır. Başvuru yapılacak yer, talep edilen hukuki desteğin türüne ve kişinin içinde bulunduğu duruma göre değişebilir. Bu nedenle öncelikle ihtiyacınız olan desteğin kapsamını belirlemeniz faydalı olacaktır.

İlk olarak başvurulması gereken yer, kişinin ikamet ettiği ilin barosudur. Örneğin Bursa’da yaşayan bir kişi, Bursa Barosu Adli Yardım Bürosu aracılığıyla başvurusunu yapmalıdır. Baro yetkilileri, dosyanızı inceleyerek adli yardım hakkı doğup doğmadığını değerlendirir.

Bunun dışında, bazı büyükşehir belediyeleri sosyal hizmetler birimi altında ücretsiz danışmanlık masaları kurmuştur. Kadın danışma merkezleri veya sosyal destek ofisleri de bu süreci yönlendirebilir. Belediyenizin resmi web sitesinden veya sosyal hizmet biriminden bu konuda bilgi alabilirsiniz.

Ayrıca, adli yardım kapsamında yürütülen ceza davalarında, kişinin istemi olmaksızın bile savcılık veya mahkeme tarafından otomatik olarak avukat görevlendirilebilir. Bu süreç tamamen devlet eliyle işletilir ve UYAP Vatandaş Portalı üzerinden takip edilebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Ücretsiz avukat başvurusu reddedilirse ne yapılabilir?

Başvurunuz reddedilirse, red kararına karşı baro yönetim kuruluna yazılı itiraz hakkınız bulunmaktadır. İtiraz süresi genellikle başvuru sonucunun tebliğinden itibaren birkaç iş günü ile sınırlıdır. Eğer itirazınız da reddedilirse, kişisel avukat tutmanız veya sosyal yardım kurumlarıyla iletişime geçmeniz gerekebilir. Ancak bazı durumlarda yeniden başvuru hakkınız saklı kalabilir. Bu nedenle belgelerinizi eksiksiz sunmanız ve gerekçeyi açıkça belirtmeniz önemlidir.

Ceza davalarında ücretsiz avukat nasıl atanır?

Ceza yargılamalarında, sanığın kendi avukatını karşılayacak gücü bulunmuyorsa ve müdafi bulundurulması zorunlu ise, mahkeme tarafından otomatik olarak ücretsiz avukat görevlendirilir. Bu süreç, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) kapsamında işler. Sanık, karakolda, savcılıkta veya mahkemede bu talebini beyan edebilir. Avukat, baro tarafından atanır ve tüm savunma sürecini takip eder. Bu sistem, özellikle ifade alma ve tutuklama gibi kritik aşamalarda bireyin yasal haklarını koruma amacını taşır.

İlk görüşme tüm avukatlarda ücretsiz midir?

Hayır. Her avukatın uygulaması farklıdır. Bazı avukatlar ilk tanışma veya genel bilgi verme görüşmelerinde ücret talep etmezken, bazıları bu süreci danışmanlık kapsamında değerlendirir ve ücret alır. Ücretsiz avukat arayışındaysanız, bu tür detayları önceden sormanız önemlidir. Eğer avukat özel değilse ve baro tarafından görevlendirilmişse, hizmet tamamen ücretsiz olur.

Ücretsiz avukat desteği sadece dava açmak isteyenlere mi verilir?

Hayır. Ücretsiz avukat desteği sadece dava açmak isteyenlere değil, aynı zamanda davalı ya da savunma hakkı olan kişilere de verilmektedir. Özellikle boşanma, nafaka, velayet, işten çıkarılma ve miras gibi konularda hem davacı hem de davalı olan kişiler bu destekten faydalanabilir. Ayrıca hukuki danışmanlık almak isteyen kişiler de adli yardım başvurusu yaparak ücretsiz avukat talep edebilir.

Barodan atanan ücretsiz avukatla özel avukat arasında fark var mı?

Görev itibarıyla herhangi bir fark bulunmamaktadır. Barodan atanan avukatlar da bağımsız ve lisanslı serbest çalışan avukatlardır. Aradaki tek fark, ücretin kim tarafından karşılandığıdır. Baro üzerinden görevlendirilen avukatın ücreti, hizmeti alan kişiden değil baro tarafından ödenir. Bu nedenle ücretsiz avukatlar da tüm hukuki süreci profesyonelce yürütür ve müvekkilinin haklarını savunmakla yükümlüdür.

Baroların Rolü ve Hizmetleri

Ücretsiz avukat desteğinin en temel sağlayıcısı Türkiye genelinde barolardır. Barolar, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu çerçevesinde kurulan, kamu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. Her ilde bir baro bulunur ve bu baroların en önemli görevlerinden biri, adli yardım sistemiyle birlikte ihtiyaç sahiplerine hukuki destek sağlamaktır.

Barolar, adli yardım komisyonları aracılığıyla başvuruları değerlendirir ve uygun görülen kişilere gönüllü avukatlar atar. Atama sonrası avukat, süreci takip eder ve mahkemede temsil görevini üstlenir. Bu süreç tamamen yasal çerçevede işler. Detaylı yasal düzenlemelere Mevzuat Bilgi Sistemi üzerinden ulaşmak mümkündür.

Barolar sadece dava desteği değil, aynı zamanda sosyal risk gruplarına yönelik bilinçlendirme çalışmaları, hukuk seminerleri ve kadın danışma merkezleri gibi hizmetler de sunar. Türkiye genelindeki baroları bir araya getiren çatı kuruluş ise Türkiye Barolar Birliği'dir. TBB hem koordinasyonu sağlar hem de avukatlık ücret tarifelerini belirler.

Bu kurumlar sayesinde, ülke genelinde gelir seviyesi düşük vatandaşların da hukuki temsil hakkı korunmuş olur. Böylece adalete erişim hakkı sadece maddi imkânı olanlara değil, her bireye eşit şekilde sunulur.

Sonuç: Ücretsiz Avukat Desteği Hakkınızı Kullanın

Sonuç olarak, ücretsiz avukat desteği adalete erişim hakkının en somut örneklerinden biridir. Türkiye’de ekonomik durumu yetersiz olan bireyler, baroların adli yardım sistemleri sayesinde hiçbir ücret ödemeden profesyonel avukatlık hizmeti alabilmektedir. Bu hizmet, hukuki süreçlerde yalnız kalmamanız, haklarınızı tam anlamıyla kullanabilmeniz ve adil yargılanma hakkınızı kaybetmemeniz açısından büyük önem taşır.

Eğer siz de boşanma, nafaka, icra, miras ya da ceza davası gibi bir konuda hukuki desteğe ihtiyaç duyuyor, ancak avukatlık ücretlerini karşılayamıyorsanız, Bursa Barosu veya Türkiye Barolar Birliği üzerinden adli yardım sistemine başvurabilirsiniz.

Dilerseniz Bursa avukatları listesi sayfamızdan farklı hukuk alanlarında çalışan avukatlara ulaşabilir, iletişim formu üzerinden randevu talep edebilirsiniz. Unutmayın, doğru ve zamanında alınan hukuki destek, gelecekte yaşanabilecek daha büyük sorunların önüne geçer.

Bu nedenle, hukuki desteğe ihtiyacınız varsa zaman kaybetmeden bilgi alın, başvurunuzu yapın ve haklarınızı güvence altına alın.